Hành Vi Vi Phạm Quy Định Phòng Chống Cháy Nổ & Truy Cứu Trách Nhiệm Hình Sự
Theo Luật Phòng cháy và chữa cháy (PCCC) 2001 (sửa đổi 2013), Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017), và Nghị định 144/2021/NĐ-CP, các hành vi vi phạm quy định PCCC có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự (TNHS) tùy mức độ nghiêm trọng.
I. Các Hành Vi Vi Phạm Phòng Chống Cháy Nổ
1. Vi phạm quy định an toàn PCCC
-
Không lắp đặt hệ thống báo cháy, chữa cháy khi pháp luật yêu cầu.
-
Sử dụng vật liệu dễ cháy (tôn xốp, mút cách nhiệt kém) trong xây dựng.
-
Chặn lối thoát hiểm, không có bảng chỉ dẫn thoát nạn.
-
Không trang bị bình chữa cháy, thiết bị PCCC tối thiểu.
2. Vi phạm quy định về nguồn lửa, điện, gas
-
Sử dụng điện quá tải, không có aptomat chống cháy.
-
Bảo quản xăng, gas, hóa chất dễ cháy không đúng quy định.
-
Hút thuốc, đốt lửa trong khu vực cấm.
3. Vi phạm về huấn luyện PCCC
-
Không tổ chức tập huấn PCCC cho nhân viên.
-
Không có phương án chữa cháy khi pháp luật yêu cầu.
II. Mức Xử Phạt Hành Chính
Theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP, các vi phạm PCCC bị phạt tiền như sau:
| Hành Vi | Mức Phạt (VNĐ) |
|---|---|
| Không trang bị bình chữa cháy | 1.000.000 – 3.000.000 |
| Chặn lối thoát hiểm | 5.000.000 – 10.000.000 |
| Không lắp hệ thống báo cháy (nếu bắt buộc) | 10.000.000 – 20.000.000 |
| Sử dụng vật liệu dễ cháy trái quy định | 20.000.000 – 30.000.000 |
| Không có giấy chứng nhận PCCC (nếu yêu cầu) | 10.000.000 – 20.000.000 |
Hình thức bổ sung:
-
Đình chỉ hoạt động (7–12 tháng) nếu vi phạm nghiêm trọng.
-
Buộc tháo dỡ, khắc phục công trình không đảm bảo PCCC.
III. Truy Cứu Trách Nhiệm Hình Sự (TNHS)
Theo Điều 313 Bộ luật Hình sự 2015, nếu vi phạm PCCC gây hậu quả nghiêm trọng, có thể bị phạt tù:
| Mức Độ Vi Phạm | Hình Phạt |
|---|---|
| Gây cháy làm chết người | 3–10 năm tù |
| Gây cháy làm chết 2 người trở lên | 10–20 năm tù |
| Cố ý gây cháy (khủng bố, phá hoại) | 12–20 năm tù, chung thân hoặc tử hình |
Tội thiếu trách nhiệm gây cháy (Điều 314):
-
Cán bộ, chủ cơ sở không kiểm tra PCCC dẫn đến cháy nổ: 2–7 năm tù.
IV. Biện Pháp Phòng Ngừa Cháy Nổ
-
Tuân thủ quy định PCCC trong thiết kế, xây dựng.
-
Trang bị bình chữa cháy, hệ thống báo cháy tự động.
-
Kiểm tra điện, gas định kỳ, không sử dụng vật liệu dễ cháy.
-
Tổ chức diễn tập PCCC hàng năm.
📌 Lưu Ý Quan Trọng
✔ Doanh nghiệp, hộ kinh doanh phải tự kiểm tra PCCC (theo Thông tư 149/2020).
✔ Khi xảy ra cháy, phải báo ngay 114 và tổ chức chữa cháy tại chỗ.
✔ Nếu gây cháy do lỗi cá nhân/tổ chức, sẽ bị phạt nặng.
⇒ Kết luận:
-
Vi phạm PCCC có thể bị phạt tiền, đình chỉ hoạt động hoặc đi tù nếu gây hậu quả nghiêm trọng.
-
Chủ cơ sở, cá nhân phải chủ động phòng chống cháy nổ để tránh rủi ro pháp lý.
