Việc thu hồi biển số xe và đăng ký sang tên xe là các thủ tục quan trọng, đặc biệt khi áp dụng quy định về biển số định danh theo Thông tư 24/2023/TT-BCA (có hiệu lực từ 15/8/2023) và sắp tới là Thông tư 79/2024/TT-BCA (có hiệu lực từ 01/01/2025) và các luật mới.
Dưới đây là chi tiết các quy định và thủ tục:
I. Các trường hợp phải thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký xe và biển số xe
Theo Điều 23 Thông tư 24/2023/TT-BCA (và sẽ tiếp tục được quy định trong các văn bản mới hơn), các trường hợp phải thu hồi đăng ký, biển số xe bao gồm:
- Xe hỏng không sử dụng được, bị phá hủy do nguyên nhân khách quan.
- Xe hết niên hạn sử dụng, không được phép lưu hành theo quy định của pháp luật (chủ yếu áp dụng cho ô tô tải, ô tô khách).
- Xe bị mất cắp, bị chiếm đoạt không tìm được hoặc xe thải bỏ, chủ xe đề nghị thu hồi.
- Xe nhập khẩu miễn thuế hoặc xe tạm nhập của cơ quan, tổ chức, cá nhân nước ngoài tái xuất, chuyển quyền sở hữu hoặc tiêu hủy.
- Xe đăng ký tại các khu kinh tế theo quy định của Chính phủ khi tái xuất hoặc chuyển nhượng vào Việt Nam.
- Xe làm thủ tục đăng ký sang tên, di chuyển (là trường hợp phổ biến nhất).
- Xe tháo máy, khung để đăng ký cho xe khác.
- Xe đã đăng ký nhưng phát hiện hồ sơ xe giả hoặc xe có kết luận của cơ quan có thẩm quyền số máy, số khung bị cắt, hàn, đục lại, tẩy xóa hoặc cấp biển số không đúng quy định.
II. Thủ tục thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký xe và biển số xe
Thủ tục này thường được thực hiện bởi chủ xe cũ khi có nhu cầu bán, tặng, cho xe hoặc chuyển nơi cư trú (di chuyển nguyên chủ).
1. Cơ quan thực hiện:
- Cơ quan đăng ký xe nơi chủ xe có trụ sở hoặc nơi chủ xe cư trú (thường là Phòng Cảnh sát giao thông Công an cấp tỉnh hoặc Công an cấp huyện/xã đối với xe máy).
2. Thời hạn thực hiện:
- Trong vòng 30 ngày, kể từ ngày có chứng từ chuyển quyền sở hữu xe (hợp đồng mua bán, tặng cho…), chủ xe phải làm thủ tục thu hồi giấy chứng nhận đăng ký xe và biển số xe.
- Nếu quá thời hạn này mà chủ xe không làm thủ tục thu hồi, xe sẽ bị đưa vào trạng thái đăng ký tạm thời trên hệ thống và bị phạt theo quy định.
3. Hồ sơ thu hồi (theo Điều 16 Thông tư 79/2024/TT-BCA có hiệu lực từ 01/01/2025):
- Giấy khai thu hồi chứng nhận đăng ký xe, biển số xe (theo Mẫu ĐKX11 ban hành kèm theo Thông tư 79/2024/TT-BCA). Có thể kê khai trên Cổng Dịch vụ công.
- Giấy tờ của chủ xe: Căn cước công dân/Hộ chiếu (đối với cá nhân), giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh (đối với tổ chức),…
- 02 bản chà số máy, số khung của xe.
- Bản sao chứng từ chuyển quyền sở hữu xe (ví dụ: hợp đồng mua bán, tặng cho có công chứng/chứng thực).
- Giấy chứng nhận đăng ký xe và biển số xe (bản gốc).
- Trường hợp mất giấy chứng nhận đăng ký xe hoặc biển số xe thì phải ghi rõ lý do trong giấy khai thu hồi.
- Trong thời gian chờ nhận kết quả thu hồi, chủ xe được giữ lại biển số xe để sử dụng (nếu biển số định danh) và phải nộp lại khi nhận chứng nhận thu hồi. Nếu không nộp lại biển số xe, cơ quan đăng ký xe sẽ hủy kết quả và yêu cầu chủ xe làm lại thủ tục.
4. Quy trình thực hiện (từ 01/01/2025):
- Bước 1: Kê khai trực tuyến
- Chủ xe kê khai giấy khai thu hồi trên Cổng Dịch vụ công quốc gia hoặc Cổng Dịch vụ công Bộ Công an.
- Cung cấp mã hồ sơ đăng ký trực tuyến (nếu có).
- Bước 2: Nộp hồ sơ và biển số xe
- Chủ xe nộp hồ sơ thu hồi và biển số xe (nếu biển số không định danh hoặc biển số định danh nhưng không có nhu cầu sử dụng) tại cơ quan đăng ký xe.
- Có thể nộp qua dịch vụ bưu chính công ích.
- Bước 3: Cơ quan đăng ký xe xử lý
- Kiểm tra hồ sơ hợp lệ.
- Cấp 02 bản Giấy chứng nhận thu hồi chứng nhận đăng ký xe, biển số xe (01 bản trả cho chủ xe, 01 bản lưu hồ sơ xe). Đối với trường hợp thu hồi khi sang tên, di chuyển xe, chứng nhận thu hồi này có dán bản chà số máy, số khung và đóng dấu giáp lai.
- Thời hạn giải quyết: Không quá 02 ngày làm việc kể từ ngày nhận hồ sơ hợp lệ.
- Trường hợp mất giấy chứng nhận đăng ký xe hoặc biển số xe, thời gian xác minh là 30 ngày.
Lưu ý về biển số định danh:
- Biển số định danh là biển số được cấp theo mã định danh của chủ xe. Khi xe được bán/chuyển nhượng, biển số này sẽ được cơ quan đăng ký xe giữ lại để cấp lại cho chủ cũ khi họ đăng ký xe khác.
- Nếu sau 05 năm kể từ ngày thu hồi mà chủ cũ không đăng ký xe mới, biển số đó sẽ được chuyển vào kho biển số để cấp cho tổ chức, cá nhân khác.
III. Thủ tục đăng ký sang tên xe (đối với người mua xe)
Thủ tục này được thực hiện bởi người mua (người nhận chuyển quyền sở hữu) xe.
1. Cơ quan thực hiện:
- Cơ quan đăng ký xe nơi người mua xe có trụ sở hoặc nơi người mua xe cư trú (Thường là Phòng Cảnh sát giao thông Công an cấp tỉnh hoặc Công an cấp huyện/xã đối với xe máy)
2. Hồ sơ đăng ký sang tên xe (theo Điều 16 Thông tư 79/2024/TT-BCA có hiệu lực từ 01/01/2025):
- Giấy khai đăng ký xe (có thể kê khai trực tuyến trên Cổng Dịch vụ công).
- Giấy tờ của chủ xe (người mua): Căn cước công dân/Hộ chiếu.
- Chứng từ chuyển quyền sở hữu xe: Hợp đồng mua bán, tặng cho, thừa kế có công chứng/chứng thực hoặc xác nhận của cơ quan có thẩm quyền.
- Chứng từ lệ phí trước bạ xe: Biên lai hoặc giấy nộp tiền vào ngân sách Nhà nước (đối với xe phải nộp lệ phí trước bạ).
- Chứng nhận thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký xe, biển số xe (do chủ xe cũ cung cấp).
3. Quy trình thực hiện (từ 01/01/2025):
- Bước 1: Kê khai trực tuyến
- Người mua kê khai Giấy khai đăng ký xe trên Cổng Dịch vụ công.
- Bước 2: Nộp hồ sơ và đưa xe đến kiểm tra
- Người mua đưa xe đến cơ quan đăng ký xe để kiểm tra thực tế xe (số máy, số khung).
- Nộp hồ sơ theo quy định.
- Bước 3: Cơ quan đăng ký xe xử lý
- Sau khi kiểm tra hồ sơ và thực tế xe đảm bảo hợp lệ, cơ quan đăng ký xe sẽ cấp Giấy chứng nhận đăng ký xe và biển số xe (biển số định danh mới nếu chưa có, hoặc cấp lại biển số định danh cũ nếu được giữ lại).
- Trường hợp biển số xe đã được cấp là biển 3 số hoặc 4 số, cơ quan đăng ký xe sẽ đổi sang biển số định danh.
- Bước 4: Nhận biển số và Giấy chứng nhận đăng ký xe
- Người mua nhận giấy hẹn trả kết quả, nộp lệ phí đăng ký xe và nhận biển số xe ngay (nếu là cấp biển số định danh lần đầu).
- Giấy chứng nhận đăng ký xe sẽ được trả sau không quá 02 ngày làm việc.
Lưu ý quan trọng:
- Đối với xe đã qua nhiều lần chuyển quyền sở hữu mà không có giấy tờ mua bán hợp lệ (xe không chính chủ), người đang sử dụng xe có thể làm thủ tục sang tên đổi chủ theo quy định mới, với quy trình phức tạp hơn một chút (bao gồm việc khai báo rõ quá trình mua bán, cam kết nguồn gốc hợp pháp của xe và đôi khi cần xác minh).
- Việc chuyển quyền sở hữu xe nhưng không làm thủ tục thu hồi và sang tên đúng thời hạn có thể khiến cả người bán và người mua gặp rắc rối pháp lý, bao gồm việc bị xử phạt hành chính. Chủ xe đứng tên trên đăng ký vẫn chịu trách nhiệm đối với các vi phạm liên quan đến xe nếu chưa làm thủ tục thu hồi.
Hãy đảm bảo bạn tham khảo các văn bản pháp luật mới nhất hoặc liên hệ trực tiếp với cơ quan Công an để được hướng dẫn cụ thể cho trường hợp của mình, vì các quy định có thể có những điểm điều chỉnh nhỏ.
