Nguyễn Đức Kiên (sinh ngày 13 tháng 4 năm 1964), còn được biết với biệt danh “bầu Kiên“, “Kiên bạc“, là thành viên Hội đồng sáng lập Ngân hàng Thương mại Cổ phần Á Châu (Ngân hàng TMCP Á Châu) (hội này không được pháp luật Việt Nam công nhận trong cơ cấu tổ chức của Ngân hàng Thương mại cổ phần). Ngoài ra ông Kiên hiện còn làm Chủ tịch HĐQT Công ty Thể thao ACB,Chủ tịch HĐQT công ty Thiên Nam,Phó Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần du lịch Chợ Lớn, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng giám đốc CTCP Tập đoàn tài chính Á Châu, phó chủ tịch Công ty Cổ phần Bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam, chủ tịch Câu lạc bộ bóng đá Hà Nội.
Ông đã bị tuyên án 30 năm tù giam với 4 tội danh: Kinh doanh trái phép, trốn thuế, lừa đảo và cố ý làm trái trong phiên sơ thẩm 2014 và bị tuyên án giữ nguyên án sơ thẩm trong phiên phúc thẩm 2014.
Nguyễn Đức Kiên bị Viện KSND tối cao truy tố 4 tội danh: Kinh doanh trái phép; cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng; lừa đảo chiếm đoạt tài sản và trốn thuế.
- Kinh doanh trái phép
Kiên đã vay số tiền hơn 2.400 tỷ đồng của Ngân hàng ACB; sau đó sử dụng tiền vay mua cổ phần, cổ phiếu của một số ngân hàng, rồi dùng số cổ phần, cổ phiếu đó để thế chấp lại các khoản vay ban đầu tại Ngân hàng ACB, tạo ra vốn ảo, gây ảnh hưởng xấu đến chính sách tài chính, tiền tệ của Nhà nước.
- Cho mượn tiền trái luật
Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an xác định từ tháng 5.2010 đến tháng 11.2011, Nguyễn Đức Kiên (bầu Kiên, nguyên phó chủ tịch hội đồng sáng lập ACB) đã chỉ đạo thường trực HĐQT của ACB ra chủ trương để ACB ủy thác cho nhân viên gửi tiền vào các tổ chức tín dụng sai quy định. Cụ thể, từ cuối tháng 6 đến cuối tháng 9.2011, ACB đã ủy thác cho 19 nhân viên gửi tổng cộng gần 719 tỷ đồng vào Vietinbank chi nhánh Nhà Bè và Vietinbank chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh lãi suất trong hợp đồng 14%/năm, lãi suất chênh lệch ngoài hợp đồng từ 3,7-13%/năm. Cơ quan điều tra xác định hành vi này đã vi phạm điều 106 Luật các tổ chức tín dụng và thông tư 02 của Ngân hàng Nhà nước quy định về trần lãi suất. Toàn bộ số tiền gửi này đã bị Huỳnh Thị Huyền Như chiếm đoạt.
Ngoài ra, từ tháng 5/2010 đến tháng 11/2011, bất chấp quy định về điều hành lãi suất của Nhà nước, Kiên đã chỉ đạo Ngân hàng ACB ủy thác cho nhân viên gửi tiền vào 22 ngân hàng, thu số tiền chênh lệch ngoài hợp đồng hơn 247 tỷ đồng, làm ảnh hưởng đến an ninh tiền tệ và điều hành kinh tế vĩ mô của Chính phủ.
- Lừa đảo chiếm đoạt tài sản
Kiên đã sử dụng pháp nhân Công ty cổ phần Đầu tư ACB Hà Nội vay của Ngân hàng ACB 307 tỷ đồng thông qua phát hành trái phiếu để mua gần 30 triệu cổ phiếu của Công ty cổ phần Thép Hòa Phát, sau đó lại dùng hơn 22 triệu cổ phiếu của Công ty này thế chấp cho Ngân hàng ACB để đảm bảo cho việc phát hành trái phiếu.
Ngày 15/5/2012, Kiên lại chỉ đạo nhân viên dưới quyền lập biên bản họp Hội đồng quản trị để quyết định chuyển nhượng 20 triệu cổ phần của Công ty cổ phần Thép Hòa Phát, trị giá 264 tỷ đồng để bán cho Công ty TNHH một thành viên thép Hòa Phát. Điều đáng lưu ý là 20 triệu cổ phần này nằm trong số hơn 22 triệu cổ phần đã được thế chấp cho Ngân hàng ACB để đảm bảo việc phát hành trái phiếu. Như vậy, Nguyễn Đức Kiên cùng 2 đồng phạm là Trần Ngọc Thanh và Nguyễn Thị Hải Yến có hành vi “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, mang tài sản đã thế chấp đem bán nhằm chiếm đoạt 264 tỷ đồng.
- Trốn thuế
Tuy Công ty CP đầu tư thương mại B&B không được phép kinh doanh vàng tại nước ngoài, Kiên đã chỉ đạo ký các hợp đồng ủy thác, đầu tư tài chính có nội dung kinh doanh vàng ngoài lãnh thổ với ngân hàng ACB và bà Nguyễn Thúy Hương (em ruột Nguyễn Đức Kiên). Tiền lợi nhuận trong thời gian từ (12/2008 – 6/2009) là 68,8 tỷ đồng. Khi quyết toán thuế năm 2009, B&B chỉ kê khai khoản thu nhập 1% (hơn 688 triệu đồng) được chia chứ không có khoản hơn 68 tỷ đồng đã chi trả cho bà Hương. Hợp đồng ủy thác của bà Nguyễn Thúy Hương và B&B là không hợp pháp vì công ty này không được Ngân hàng Nhà nước cấp phép kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài. Bằng cách chuyển lợi nhuận từ doanh nghiệp sang cho cá nhân, Nguyễn Đức Kiên đã không phải trả số tiền 25 tỷ thuế.
Phiên sơ thẩm
Phiên xử sơ thẩm ông Nguyễn Đức Kiên, cùng tám bị cáo khác, tại Tòa án TP Hà Nội bắt đầu sáng thứ Tư 16/4 tại Hà Nội bị hoãn chỉ sau hơn nửa ngày. Lý do là vì tình trạng bệnh tật của một trong các bị cáo, cựu Bộ trưởng Bộ Kế hoạch-Đầu tư Trần Xuân Giá.
Trong phiên xử ngày 21.05, Luật sư của Nguyễn Đức Kiên yêu cầu theo quy định, luật sư được tiếp cận với bị cáo, nhưng hiện các cán bộ dẫn giải không cho luật sư được tiếp xúc với bị cáo. Bầu Kiên cũng đề nghị, “cho được nhận các văn bản của luật sư, hai năm nay tôi không được nhận bất cứ văn bản nào.” cũng như không bị cùm trong quá trình dẫn giải. Ông cũng than phiền mặc dù “bị bắt 21 tháng nay, chưa được gặp gia đình, dù lãnh đạo VKSNDTC đã cho phép tôi được gặp gia đình.”
Sau nửa tháng xét xử, ngày 09.06.2014, Tòa án nhân dân TP Hà Nội đã tuyên án bị cáo Nguyễn Đức Kiên 20 tháng tù về tội Kinh doanh trái phép, 6 năm 6 tháng về tội Trốn thuế, 20 năm về tội Lừa đảo, 18 năm do Cố ý làm trái. Tổng hợp hình phạt bị cáo phải chấp hành là 30 năm (mức tối đa theo luật định); nộp phạt bổ sung 75 tỷ do trốn thuế và 100 triệu đồng về hành vi lừa đảo.
- Kinh doanh trái phép: Công ty B&B không được phép kinh doanh tài chính nhưng từ ngày 4/9/2009 đến 31/3/2010 đã dùng hơn 2.300 tỷ đồng để mua cổ phần, góp vốn vào các công ty khác… Tổng cộng, từ ngày 15/5/2007 đến 3/8/2012, bị cáo Kiên đã thông qua 6 công ty để kinh doanh tài chính và vàng trạng thái trái phép với tổng số tiền gần 21.500 tỷ đồng.
- Trốn thuế: Đại diện B&B đã ký hợp đồng đầu tư uỷ thác với ngân hàng ACB thực hiện các hoạt động tài chính thông qua việc kinh doanh giá vàng ngoài lãnh thổ Việt Nam. Từ ngày 25/12/2008 đến 31/12/2009, Công ty B&B đã có văn bản uỷ thác cho ACB bằng 117 lệnh và đã tất toán trạng thái mở bằng 142 lệnh đóng. Qua các thương vụ này, Công ty B&B được cho là thu lợi nhuận hơn 100 tỷ đồng. Do biết Quốc hội có nghị quyết về miễn thuế thu nhập cá nhân trong 6 tháng 2009, để trốn nộp thuế thu nhập doanh nghiệp, bị cáo Kiên đã ký hợp đồng uỷ thác đầu tư tài chính giữa B&B với em gái mình nhằm chuyển toàn bộ lợi nhuận thu được từ kinh doanh vàng trạng thái sang cho cá nhân bà này.
- Lừa đảo chiếm đoạt tài sản: Công ty CP Đầu tư ACB Hà Nội (ACBI) sở hữu gần 30 triệu cổ phần của Công ty CP Thép Hoà Phát. Đại diện ACBI là giám đốc Trần Ngọc Thanh đã thế chấp gần 25 triệu cổ phần này cho ACB để đảm bảo việc phát hành trái phiếu 800 tỷ đồng. Mặc dù chưa được ACB đồng ý giải chấp nhưng bầu Kiên vẫn chỉ đạo Thanh và kế toán trưởng Yến lập khống biên bản họp Hội đồng quản trị và Quyết định của HĐQT thể hiện chủ trương ACBI bán 20 triệu cổ phần Công ty CP Thép Hoà Phát cho Công ty TNHH, một thành viên Thép Hoà Phát. Số tiền 264 tỷ, Nguyễn Đức Kiên đã chiếm đoạt.
- Cố ý làm trái: Thường trực HĐQT ACB thống nhất, ban hành chủ trương cấp hạn mức 700 tỷ đồng để đầu tư cổ phiếu trên thị trường chứng khoán và uỷ quyền cho bị cáo Kiên trực tiếp làm. Chủ trương này được cho là trái quy định của nhà nước, khiến ACB bị thua lỗ gần 688 tỷ đồng.
Phiên phúc thẩm
Ngày 28 tháng 11 năm 2014, Tòa án nhân dân Tối cao tại Hà Nội mở phiên xét xử phúc thẩm vụ án Nguyễn Đức Kiên.
Ông Kiên kháng cáo toàn bộ nội dung bản án sơ thẩm, đề nghị cấp phúc thẩm xem xét, đánh giá các chứng cứ buộc và gỡ tội. Ông Kiên cũng yêu cầu Bộ Tư pháp và đại diện Sở Tư pháp có mặt để chứng thực trước tòa về tính hợp pháp của giấy đăng ký kinh doanh của các công ty bị buộc tội trốn thuế và kinh doanh trái phép. Các yêu cầu này không được tòa án chấp nhận.
Ông Kiên bác bỏ cả bốn tội danh bị cáo buộc với các lý lẽ:
- không phạm tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản do không có ý thức chiếm đoạt tài sản của Thép Hòa Phát. Ông cho rằng ACBI mới là bên thiệt hại vì cổ phiếu đã giao, còn tiền lại bị thu.Tổng giám đốc Tập đoàn Hoà Phát Trần Tuấn Dương cho hay, khi cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an thông báo là cổ phần bị thế chấp, công ty con của Hoà Phát có làm đơn đề nghị điều tra làm rõ, chứ không phải đơn tố cáo ông Nguyễn Đức Kiên. Hiện tại, công ty con của Hoà Phát đã nhận lại số tiền mua cổ phần và đã mua lại toàn bộ cổ phiếu đó, cho đến nay không có thiệt hại nào.
- không cố ý làm trái vì không phải là thành viên của Thường trực HĐQT ACB.
- chỉ kinh doanh trạng thái giá vàng chứ không kinh doanh vàng, và do vậy không phạm tội kinh doanh trái phép. Hoạt động mua cổ phiếu, cổ phần góp vốn vào các công ty khác là hoạt động đầu tư không phải kinh doanh dịch vụ tài chính nên không phải là hoạt động kinh doanh trái phép.Ông Kiên cũng cho rằng nhiều công ty cũng đầu tư cổ phần, cổ phiếu như 5 công ty của ông nhưng không bị xử lý.
- không trốn thuế 25 tỷ đồng vì ông cho rằng đến cơ quan chức năng còn chưa xác định được số thuế mà công ty B&B phải nộp và việc công ty B&B ký hợp đồng nhận ủy thác kinh doanh với bà Hương (em ông Kiên) là không trái với các quy định của pháp luật.
Sáng ngày 8 tháng 12, Đại diện Viện kiểm sát nhân dân tối cao tại toà đề nghị y án 30 năm tù với Nguyễn Đức Kiên như trong phiên sơ thẩm.
Chiều ngày 15 tháng 12 năm 2014, Tòa tuyên y án sơ thẩm với ông Nguyễn Đức Kiên, tổng cộng là 30 năm tù giam, nộp phạt 75 tỷ đồng trốn thuế, 100 triệu đồng tội lừa đảo; cấm giữ mọi chức vụ về ngân hàng, tài chính trong vòng 5 năm sau khi ra tù.
(nguồn internet)
