Bộ Tài chính vừa công bố kết quả thanh tra, giám sát công tác quản lý giá trên địa bàn các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, cho thấy có nhiều sai phạm về giá đất nghiêm trọng.
Các cuộc thanh tra được tiến hành trong các năm 2010 – 2011 tại 3 tỉnh, thành phố và giám sát việc chấp hành các quy định của pháp luật về giá trên địa bàn tại 20 tỉnh, thành phố cho thấy về cơ bản các địa phương đã triển khai thực hiện nghiêm túc Pháp lệnh Giá và các văn bản hướng dẫn thi hành cũng như đã hướng dẫn các doanh nghiệp thực hiện đăng ký giá, kê khai giá và niêm yết giá theo quy định.
Bên cạnh đó, kết quả thanh tra, giám sát cho thấy vẫn còn một số tồn tại trong công tác quản lý giá trên địa bàn.
Ví dụ như trong năm 2010, có 4/23 địa phương (Quảng Nam, Sóc Trăng, Đăk Nông, Long An) chưa ban hành quy định quản lý nhà nước về giá trên địa bàn theo quy định tại khoản 1 Điều 25 của Nghị định số 170/2003/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Pháp lệnh Giá.
Thời điểm từ ngày 01/10/2010 trở về trước, còn nhiều địa phương chưa triển khai, hướng dẫn các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh, hàng hóa dịch vụ thuộc danh mục phải đăng ký giá, tiến hành đăng ký giá, kê khai giá và gửi hồ sơ đăng ký giá về Sở Tài chính theo quy định tại Thông tư số 104/2008/TT-BTC ngày 13/11/2008 của Bộ Tài chính. Nguyên nhân do các địa phương chưa quan tâm đúng mức đối với lĩnh vực này.
Thời điểm sau 01/10/2010 (khi Thông tư số 122/2010/TT-BTC ngày 12/8/2010 của Bộ Tài chính có hiệu lực) các địa phương đã triển khai thực hiện các quy định về đăng ký giá, kê khai giá trên địa bàn. Tuy nhiên, việc triển khai còn chưa đồng bộ, một số địa phương chưa thực hiện đầy đủ. Có 7/23 địa phương (gồm: Bạc Liêu, Đăk Nông, Nam Định, Thái Nguyên, Quảng Trị, Trà Vinh, Sóc Trăng) ban hành văn bản triển khai nhắc lại quy định của Trung ương, không ban hành danh mục các đơn vị phải đăng ký giá, kê khai giá trên địa bàn theo quy định.
Tỉnh Đăk Nông chưa triển khai, hướng dẫn các tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh, hàng hóa dịch vụ thuộc danh mục phải đăng ký, kê khai giá thực hiện việc đăng ký giá và gửi hồ sơ đăng ký giá về Sở Tài chính theo quy định.
Đối với việc giao đất, tại Hà Nội: Thời điểm 31/12/2010, có 49 dự án giao đất có thu tiền sử dụng đất cho các tổ chức, cá nhân để thực hiện các dự án xây dựng khu dân cư, khu đô thị mới (do UBND tỉnh Hà Tây (cũ) và UBND tỉnh Vĩnh Phúc quyết định), đã phê duyệt đơn giá và tổng số tiền sử dụng đất của các dự án phải nộp trước khi giao đất, bàn giao đất cho các nhà đầu tư; không đúng trình tự, thủ tục quy định và chưa phù hợp với quy định. Việc giao đất không đúng trình tự quy định dẫn đến xác định tiền sử dụng đất các dự án phải nộp không phù hợp; Cơ quan Thuế không đủ căn cứ để thu tiền sử dụng đất, các chủ dự án chậm nộp tiền sử dụng đất.
Kết quả thanh tra công tác quản lý giá tại 3 địa phương (Hà Nội, Long An, Bình Định) cũng cho thấy, năm 2010 cả 3 địa phương đã thực hiện ban hành Bảng giá các loại đất hàng năm, nhưng chưa thực hiện đúng quy định; bảng giá các loại đất còn nhiều bất cập.
Tại Hà Nội, bảng giá các loại đất tại 13 tuyến đường ở 4 quận do UBND thành phố phê duyệt nhưng không có phiếu điều tra giá đất trên thị trường (toàn bộ loại đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp không có phiếu điều tra; đất ở tại một số tuyến đường không có phiếu điều tra hoặc chỉ có phiếu điều tra tại một số vị trí đất). Hầu hết giá đất trên các phiếu điều tra (giá thị trường) đều cao hơn giá đất trên bảng giá đất do UBND thành phố ban hành từ 25% trở lên.
Tỉnh Long An lại không tiến hành điều tra, khảo sát giá đất để phân tích các mức giá đất thực tế đã chuyển nhượng quyền sử dụng đất trên thị trường của loại đất tương tự để so sánh, xác định giá của thửa đất, loại đất cần định giá để làm căn cứ xây dựng bảng giá các loại đất; địa phương chỉ căn cứ vào báo cáo đánh giá tình hình thực hiện Bảng giá các loại đất năm 2009 và dự kiến Bảng giá các loại đất năm 2010 của UBND các huyện, thành phố.
Ngoài ra, kết quả thanh kiểm tra còn cho thấy việc thẩm định giá đất, xác định tiền sử dụng đất phải nộp NSNN tại các dự án được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất. Tỉnh Long An thực hiện miễn giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất cho 3/13 dự án được thanh tra khi chưa có quyết định thành lập khu công nghiệp.
Tỉnh Đăk Nông có 04/05 dự án được thanh tra, địa phương áp dụng giá đất được UBND tỉnh phê duyệt từ năm 2005 và cộng thêm 30% trượt giá, chưa sát với giá thị trường; Có 01/05 dự án, thẩm định, xác định giá đất không nhất quán, sử dụng giá đất chỉ bằng 60% đến 70% giá đất thị trường.
Còn tại Hà Nội và Quảng Ninh, việc thẩm định giá đất và xác định tiền sử dụng đất chủ dự án phải nộp NSNN không quy về cùng thời điểm, trong đó: chi phí phát triển được xác định theo tương lai (có tính đến yếu tố trượt giá); doanh thu phát triển được xác định theo giá trị tại thời điểm hiện tại (thời điểm thẩm định giá đất). Cụ thể, Hà Nội có 7/7 dự án được thanh tra; tỉnh Quảng Ninh có 3/3 dự án được thanh tra.
Bộ Tài chính đang chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan trong ngành Tài chính tiếp tục tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát về giá, xử lý nghiêm, đúng quy định của pháp luật đối với những trường hợp vi phạm.
Công ty Luật Hưng Nguyên – An Hạ (sưu tầm)
