Trách nhiệm của người đại diện theo pháp luật như thế nào khi gây thiệt hại cho công ty? Trong nội dung bài viết dưới đây, Luật Hưng Nguyên xin chia sẻ những quy định liên quan đến vấn đề này, mời quý bạn đọc cùng tham khảo.
1. Quy định về người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp
1.1. Người đại diện theo pháp luật là ai?
Thuật ngữ “người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp” là phổ biến trong lĩnh vực kinh doanh. Cá nhân này có trách nhiệm trực tiếp thực hiện các quyền và nghĩa vụ phát sinh từ các giao dịch của doanh nghiệp mà họ đại diện. Được xác định trong điều lệ của doanh nghiệp, người đại diện này có vai trò quan trọng trong các sự kiện pháp lý. Họ có thể là nguyên đơn, bị đơn, hoặc người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan trong các vụ việc trước Trọng tài, Tòa án, và theo các quy định khác của pháp luật, như quy định tại Khoản 1 Điều 12 của Luật Doanh nghiệp 2020.
1.2. Người đại diện theo pháp luật của công ty có trách nhiệm như thế nào?
Theo quy định của Điều 13 trong Luật Doanh nghiệp 2020, trách nhiệm của người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp được xác định như sau:
– Cá nhân giữ vị trí đại diện cho doanh nghiệp phải thực hiện các công việc liên quan đến lợi ích chung của doanh nghiệp một cách trung thực và cẩn trọng. Họ không được phép thực hiện các hành vi với mục đích trục lợi riêng, và phải đảm bảo lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp.
– Người đại diện phải trung thành với lợi ích của doanh nghiệp, không được lạm dụng địa vị, chức vụ để tư lợi cá nhân hoặc phục vụ lợi ích của tổ chức, cá nhân khác. Họ không được sử dụng thông tin, bí quyết, cơ hội kinh doanh, tài sản của doanh nghiệp mà không có sự chấp thuận hợp pháp.
– Người đại diện phải có trách nhiệm thông báo kịp thời, đầy đủ và chính xác về các thông tin liên quan đến doanh nghiệp của mình và các cá nhân có liên quan theo quy định của luật.
– Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm cá nhân đối với bất kỳ thiệt hại nào cho doanh nghiệp do vi phạm trách nhiệm mà họ đảm nhận.
2. Quy định về trách nhiệm của người đại diện theo pháp luật khi gây thiệt hại cho công ty như thế nào?
Theo quy định của Điều 12 trong Luật Doanh nghiệp 2020, vai trò và trách nhiệm của người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp được quy định như sau:
– Trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp, người đại diện theo pháp luật phải chịu trách nhiệm thực hiện các quyền và nghĩa vụ liên quan đến các giao dịch. Trong các vụ việc pháp lý, họ có thể đứng ra với vai trò là người yêu cầu giải quyết việc dân sự, là nguyên đơn, bị đơn, hoặc người có quyền lợi và nghĩa vụ theo đúng quy định.
– Trong trường hợp của các công ty trách nhiệm hữu hạn và công ty cổ phần, có thể có một hoặc nhiều người đại diện theo pháp luật. Các cá nhân này thường có các nhiệm vụ khác nhau trong từng lĩnh vực, và thông tin về họ được ghi nhận trong điều lệ của công ty, bao gồm số lượng, chức danh quản lý, và quyền, nghĩa vụ của họ.
– Trong trường hợp có nhiều hơn một người đại diện theo pháp luật, điều lệ của công ty cụ thể hóa quyền, nghĩa vụ của từng người đại diện. Nếu không có sự phân chia rõ ràng trong điều lệ, mỗi người đại diện được coi là đại diện đủ thẩm quyền của doanh nghiệp trước bên thứ ba.
– Tất cả các người đại diện theo pháp luật phải chịu trách nhiệm liên đới đối với thiệt hại gây ra cho doanh nghiệp theo quy định của pháp luật dân sự và các quy định khác có liên quan.
Để trở thành một người đại diện pháp luật cho doanh nghiệp, các điều kiện sau phải được đáp ứng:
– Doanh nghiệp phải luôn đảm bảo có ít nhất một người đại diện pháp luật cư trú tại Việt Nam. Trong trường hợp chỉ có một người đại diện pháp luật cư trú tại Việt Nam, trước khi xuất cảnh khỏi Việt Nam, phải thành lập văn bản ủy quyền cho người khác cư trú tại Việt Nam. Mục đích của văn bản ủy quyền này là để người được ủy quyền có thể đại diện cho người vắng mặt trong việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của người đại diện theo pháp luật. Dù có ủy quyền cho người khác, người đại diện theo pháp luật vẫn phải chịu trách nhiệm đối với việc thực hiện quyền và nghĩa vụ đã được ủy quyền.
– Để đảm bảo hoạt động của công ty không bị gián đoạn, khi hết thời hạn ủy quyền theo quy định tại khoản 3 của Điều này mà người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp vẫn chưa trở lại Việt Nam và không có bất kỳ văn bản ủy quyền nào khác, các biện pháp sau sẽ được thực hiện:
+ Người đang thực hiện ủy quyền sẽ tiếp tục thực hiện các quyền và nghĩa vụ của người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp tư nhân cho đến khi người đại diện chính thức trở lại làm việc tại doanh nghiệp.
+ Người được ủy quyền sẽ tiếp tục thực hiện các quyền và nghĩa vụ của người đại diện theo pháp luật của công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, công ty hợp danh cho đến khi người đại diện chính thức trở lại làm việc tại công ty hoặc cho đến khi chủ sở hữu công ty, Hội đồng thành viên, Hội đồng quản trị quyết định cử người khác làm người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp.
– Trừ khi có quy định khác tại khoản 6 của Điều này, khi chỉ còn một người đại diện theo pháp luật và người này vắng mặt tại Việt Nam quá 30 ngày mà không ủy quyền cho người khác, hoặc xảy ra các trường hợp như chết, mất tích, đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, bị tạm giam, đang chấp hành hình phạt tù, đang chấp hành biện pháp xử lý hành chính tại cơ sở cai nghiện bắt buộc, cơ sở giáo dục bắt buộc, bị hạn chế hoặc mất năng lực hành vi dân sự, có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, bị Tòa án cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định, thì cần nhanh chóng cử người khác vào thay thế vị trí trống. Quyền thực hiện điều này thuộc về chủ sở hữu công ty, Hội đồng thành viên, Hội đồng quản trị.
– Việc chỉ định người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp có thể do Tòa án, hoặc các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng khác chỉ định người đại diện tham gia tố tụng theo quy định của pháp luật.
Với các quy định trên, người đại diện theo pháp luật phải chịu trách nhiệm về thiệt hại gây ra cho doanh nghiệp theo quy định của pháp luật dân sự và các quy định liên quan khác. Trong trường hợp có nhiều người đại diện theo pháp luật, các cá nhân này chịu trách nhiệm liên đới, hoặc nếu việc phân chia quyền, nghĩa vụ của từng người đại diện chưa được quy định rõ trong điều lệ của công ty, họ cũng phải chịu trách nhiệm liên đới trong việc khắc phục thiệt hại.
3. Trách nhiệm dân sự của người đại diện theo pháp luật khi thực hiện giao dịch vượt quá phạm vi đại diện của mình
Theo quy định tại Điều 143 của Bộ Luật Dân sự 2015 về hậu quả của giao dịch dân sự do người đại diện theo pháp luật xác lập và thực hiện vượt quá phạm vi đại diện, ta có các điểm sau:
– Trong các giao dịch dân sự do người đại diện xác lập và thực hiện, nếu vượt quá phạm vi đại diện mà không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ của người được đại diện đối với phần giao dịch này, có các trường hợp ngoại lệ:
+ Khi có sự chấp thuận của người được đại diện.
+ Người được đại diện nhận thấy hành vi vượt quá phạm vi đại diện nhưng không phản đối trong một thời hạn hợp lý.
+ Trong trường hợp người được đại diện có lỗi dẫn đến việc người đã giao dịch không biết hoặc không thể biết về việc vượt quá phạm vi đại diện.
– Người được đại diện vẫn phải thực hiện nghĩa vụ đối với người đã giao dịch về phần vượt quá phạm vi đại diện, trừ khi người này biết hoặc phải biết về việc này mà vẫn tiếp tục giao dịch.
– Cá nhân tham gia giao dịch với người đại diện có quyền đơn phương chấm dứt hoặc hủy bỏ giao dịch về phần vượt quá phạm vi đại diện và yêu cầu bồi thường thiệt hại, trừ khi họ biết hoặc phải biết về việc này mà vẫn tiếp tục giao dịch.
– Trường hợp người đại diện và người giao dịch cố tình thực hiện giao dịch vượt quá phạm vi đại diện và gây thiệt hại cho người được đại diện, họ sẽ phải chịu trách nhiệm liên đới bồi thường thiệt hại.
Tóm lại, người đại diện và cá nhân thực hiện giao dịch với người đại diện có hành vi cố ý xác lập và thực hiện giao dịch dân sự vượt quá phạm vi đại diện mà gây thiệt hại cho người được đại diện sẽ chịu trách nhiệm liên đới bồi thường thiệt hại.
4. Chủ thể có quyền khởi kiện người đại diện theo pháp luật khi xảy ra vấn đề về gây thiệt hại cho công ty?
Theo quy định tại Điều 72 của Luật Doanh nghiệp 2020, có các điều sau đây về quyền khởi kiện người quản lý:
– Khi nhận thấy hành vi vi phạm của cá nhân đảm nhiệm các chức vụ như Chủ tịch Hội đồng thành viên, Giám đốc, Tổng giám đốc, người đại diện theo pháp luật và các người quản lý khác, thành viên trong công ty có thể tự mình hoặc thay mặt công ty khởi kiện trách nhiệm dân sự đối với họ nếu có các hành vi sau đây:
+ Phạm vi vi phạm quy định tại Điều 71 của Luật này;
+ Trong thời gian nắm giữ chức vụ, không thực hiện, thực hiện không đầy đủ, không kịp thời hoặc thực hiện trái với quy định của pháp luật, Điều lệ công ty, nghị quyết, quyết định của Hội đồng thành viên đối với quyền và nghĩa vụ được giao;
+ Ngoài ra, cũng có những trường hợp khác được quy định bởi pháp luật và Điều lệ công ty.
– Quá trình khởi kiện sẽ tuân thủ quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.
– Chi phí phát sinh từ quá trình khởi kiện khi thành viên trong công ty khởi kiện thay mặt cho công ty sẽ được ghi vào chi phí của công ty, trừ khi yêu cầu khởi kiện bị bác.
Bài viết trên luật Hưng Nguyên đã gửi tới bạn đọc chi tiết về vấn đề Người đại diện theo pháp luật sẽ phải chịu trách nhiệm như thế nào khi gây thiệt hại cho công ty? Trong bài viết có mục nào chưa hiểu hay bạn đọc có bất kỳ thắc mắc về vấn đề pháp lý có thể liên hệ qua số tổng đài: 0987 756 263 và liên hệ qua địa chỉ email:congtyluathungnguyen@gmail.com hoặc đến trực tiếp trụ sở của công ty tại địa chỉ: số nhà 14, tòa nhà N2, ngõ 90, đường Nguyễn Tuân, phường Thanh Xuân Trung, quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội để được hỗ trợ cụ thể. Bằng đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm trên nhiều lĩnh vực pháp lý, luật Hưng Nguyên cam kết sẽ đưa đến dịch vụ pháp lý tốt nhất và đem đến sự hài lòng nhất từ khách hàng. Cảm ơn bạn đọc đã theo dõi chi tiết bài viết.